News:

Naaktstudie van een jongeman met opgeheven armen van Peter Paul Rubens

Het Rotterdamse Museum Boijmans Van Beuningen heeft aanspraak gemaakt op de krijttekening Naaktstudie van een jongeman met opgeheven armen van Peter Paul Rubens, die in opdracht van prinses Christina in januari ter veiling werd aangeboden. Het argument van Boijmans was dat het al zoveel Rubens-tekeningen heeft. Om het werk voor Nederland te behouden waren het Nationaal Aankoopfonds van het Rijk, het Mondriaan Fonds en de Vereniging Rembrandt zelfs bereid om bij Sotheby’s in New York op woensdag 30 januari bijna 7 miljoen dollar te bieden – een heel ander bedrag dan de „iets meer dan 3,1 miljoen euro” die de Vereniging Rembrandt eerder heeft genoemd. En overigens niet genoeg om het te verwerven.

Maar Museum Boijmans heeft daarbij niet vermeld dat de vele tekeningen van Rubens die het beheert afkomstig zijn uit de Collectie F. Koenigs. U weet dat de aankoop daarvan door D.G. van Beuningen in 1940 omstreden is, en dat daarover nog steeds een juridische procedure loopt, en dat de verkoop van een deel van de werken in hetzelfde jaar door Van Beuningen aan Hitler officieel is teruggedraaid. Bovendien gaan er stemmen op om de naam van Van Beuningen die is gekoppeld aan het museum te verwijderen.

Vijf tekeningen van Rubens, die door Van Beuningen in 1940 vrijwillig zijn verkocht aan Hitlers tussenpersoon, bevinden zich nu – met driehonderd andere Koenigs-tekeningen – in het Poesjkinmuseum in Moskou. Twee daarvan zijn van veel grotere waarde dan is uitgetrokken voor de Rubens-tekening van prinses Christina.

In totaal beheert Boijmans 45 Rubens-tekeningen van Koenigs (waarvan vijf uit de school van, of toegeschreven aan Rubens).

Het is van het grootste belang dat het cultureel erfgoed transparant behandeld wordt en daar waar claims liggen deze vermeld worden.

Want stel dat de Collectie F. Koenigs wordt teruggegeven, zoals zijn erven eisen, en stel dat de aankoop van prinses Christina’s tekening geslaagd zou zijn, dan moeten we ons realiseren dat Museum Boijmans nog slechts zo’n drie Rubens-tekeningen zou bezitten.

Een goed voorbeeld van goede sier maken met andermans bezit is het schilderij Tobias en de Engel van Jan Steen, dat in de negentiende eeuw in tweeën is gesneden. Het linkerdeel belandde in de voorraad van Jacques Goudstikker; het rechter bij Museum Bredius in Den Haag. De beide helften werden in 1996 met een restauratie herenigd, waardoor de erven Goudstikker tot een rechtszaak werden gedwongen.

Het is beschamend en diep kwetsend dat de naam van de verzamelaar F. Koenigs niet is verbonden aan de „grote hoeveelheid Rubens tekeningen” bij Museum Boijmans, en in onze ogen is het handelen van voornoemde fondsen in dit licht zonder enig besef van cultureel erfgoed en eigendom.

Koenigs-collectie

Sinds 1935 bevindt een groot deel van de Koenigs-collectie, die meer dan 2.000 tekeningen omvat, zich in Museum Boijmans (Van Beuningen). Zakenman en verzamelaar Franz Koenigs kwam in 1941 door een val in het station van Keulen om het leven. Zijn nazaten, onder wie kleindochter Christine Koenigs, spannen zich al jaren in voor teruggave van zijn collectie, waarvan Van Beuningen een deel aan Hitler verkocht; dit deel werd na 1945 oorlogsbuit van de Sovjet-Unie. Deze brief is verstuurd aan de Vereniging Rembrandt en de andere genoemde fondsen.

English translation

The Boijmans Museum must be honest and say that 'their' many Rubens drawings are part of the disputed Koenigs collection, writes Christine Koenigs in an open letter to the Rembrandt Association.

The Rotterdam Museum Boijmans Van Beuningen has claimed the chalk drawing Nude study of a young man with arms raised by Peter Paul Rubens, which was offered for sale at the behest of Princess Christina in January. Boijmans’s argument was that it already has many Rubens drawings. In order to preserve the work for the Netherlands, the National Purchasing Fund of the State, the Mondrian Fund and the Rembrandt Association were even prepared to offer nearly 7 million dollars at Sotheby's in New York on Wednesday, January 30 - a very different amount than the "slightly more than 3.1 million euros "that the Rembrandt Association has previously mentioned . And not enough to acquire it.

KOENIGS COLLECTION 

Since 1935, a large part of the Koenigs collection, which includes more than 2,000 drawings, is in the Boijmans (Van Beuningen) Museum. Businessman and collector Franz Koenigs lost his life in 1941 due to a fall in the train station in Cologne. His descendants, including granddaughter Christine Koenigs, have for years invested a great amount of time in the restitution of his collection, of which Van Beuningen sold a part to Hitler; this part became war booty taken to the Soviet Union after 1945. This letter has been sent to the Rembrandt Association and the other funds mentioned.

But Museum Boijmans has not mentioned that the many Rubens drawings it manages come from the F. Koenigs Collection. You know that the purchase by DG van Beuningen was controversial in 1940, and that there is still a legal claim on this, and that the sale of part of the works in the same year by Van Beuningen to Hitler was officially reversed. In addition, there are people wishing to remove the name of Van Beuningen that is linked to the museum.

Five drawings by Rubens, which Van Beuningen sold voluntarily to Hitler's intermediary in 1940, are now - with three hundred other Koenigs drawings - in the Pushkin Museum in Moscow. Two of them are of much greater value than the Rubens drawing of Princess Christina.

Boijmans manages a total of 45 Rubens drawings by Koenigs (of which five from the school of, or ascribed to Rubens).

It is of the utmost importance that cultural heritage is handled transparently and where there are claims that they are mentioned.

Because suppose that the F. Koenigs Collection is returned, as his heirs claim, and suppose that the purchase of Princess Christina's drawing would have been successful, then we must realize that the Boijmans Museum would then have only three Rubens drawings.

A good example of making good things with other people's possessions is the painting Tobias and the Angel of Jan Steen , which was cut in two in the 19^th century. The left part ended up in the stock of Jacques Goudstikker; the judge at the  Bredius Museum in The Hague. Both halves were reunited with a restoration in 1996, which forced the Goudstikker heirs into a lawsuit.

It is shameful and deeply hurtful that the name of the collector F. Koenigs is not linked to the "large amount of Rubens drawings" at Museum Boijmans, and in our view the actions of the aforementioned funds show no sense of cultural heritage and property.