News:

"331 werken naziroofkunst in Belgische musea" - 331 Nazi looted artworks in Belgian Museums

1998
1970
1945
De Redactie 25 January 2014
By Ellen Maerevoet, De Standaard

 In Belgische musea bevinden zich 331 kunstobjecten die terugkeerden uit nazigebied en van wie de originele eigenaar niet bekend is. Dat meldt De Standaard op basis van een bijlage van een rapport uit 2008 over de schadeloosstelling aan de joodse gemeenschap. In de jaren na de oorlog is er ook te weinig naar die eigenaars gezocht.

Het rapport focust alleen op joodse bezittingen en onderzocht een beperkt aantal Belgische musea. Het lijdt volgens de krant geen twijfel dat veel kunst van bij ons in buitenlandse musea en privécollecties verzeild is.

Van de duizenden stukken die richting Duitsland verdwenen, keerden er amper 1.155 terug naar ons land. Ter vergelijking: Nederland haalde er 6.891 terug, Frankrijk 30.207.

Van de stukken die wel terugkwamen, kwam 91 procent bij de staat terecht. Ruim een derde werd na de oorlog in zes openbare veilingen verkocht. Dat leverde de schatkist 3,3 miljoen toenmalige fank op. 639 stukken werden verdeeld over 15 musea. Daar zitten 120 schilderijen bij van topnamen als Jordaens, Memling, Van der Weyden, Cranach en Brueghel.

De krant heeft zelf alvast de naam en het adres van een joodse eigenaar van twee schilderijen van Frits Van den Berghe achterhaald die zich in het depot van het Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen bevinden.

"Bloemen" van Lovis Corinth is dan weer een werk van onbekende herkomst dat zich in het Museum voor Schone Kunsten in Brussel bevindt.

"Te afwachtende houding van België"

Na de oorlog was het terugvinden van verdwenen kunst blijkbaar geen prioriteit in België. "De Belgische Staatsveiligheid in Londen weet in 1944 nog niet eens dat het "Lam Gods" van de "gebroeders Van Dijck" zich al twee jaar in Duitsland bevindt", schrijft Geert Sels in De Standaard. "Ons land is veel meer geïnteresseerd om binnenschepen, treinstellen, machines en loten diamanten te recupereren."

België heeft na de oorlog een te afwachtende houding aangenomen. "Men had actiever kunnen zoeken naar rechthebbenden", zegt Herman Van Goethem, hoogleraar recht aan de UA en conservator van de Dossinkazerne. "Als men die niet vond, had men de kunststukken on hold kunnen zetten. Het minste wat men nu kan doen, is alle informatie openbaar maken. Komen er claims, dan is er rechtspraak om op te vertrouwen."

België heeft in 1998 nochtans de Washington Principles ondertekend. De 44 landen die dat deden beloofden hun best te doen om naziroofkunst te identificeren."België heeft een ad hoc-commissie samengesteld toen er een claim voor een Kokoschka was, en het is de discussie niet uit de weg gegaan. Maar een permanente werking is er niet", zegt Bert Demarsin, docent recht KU Leuven-Campus Brussel en specialist kunstrestitutie.

Voorbeeld: "Vanitas" van Jan Denens

Eigenaar: joodse privéverzamelaar
Inbeslagname: tijdens Möbelaktion MA-B31
Depot: in ERR-depot Jeu de Paume op 19/5/1944 (document: aldaar gerestaureerd, gereinigd en vernist door Mr Léger)
Bestemming: Schloss Kogl
Bevrijding: Collecting Point München
Verzending België: 20/2/1948
Verdeling musea: 1952 Museum Schone Kunsten Antwerpen

Lukas - Art in Flanders vzw, foto Hugo Maertens

http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/cultuur%2Ben%2Bmedia/kunsten/140125_naziroofkunst_belgie
© website copyright Central Registry 2024